AÇIKLAMALI TÜRKÇE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ

Akşama sabaha deyiminin anlamı, açıklaması:Neredeyse, pek yakında, kısa bir süre içinde."Konuklar akşama sabaha burada olurlar, sakın bir yere kaybolma!"

Akşamdan kavur, sabaha savur deyiminin anlamı, açıklaması:Kazandığını günü gününe harcayan, har vurup harman savuran, savruk kimselerin durumunu anlatmak için kullanılır.

Akşamı iple çekmek deyiminin anlamı, açıklaması:Gecenin olmasını sabırsızlıkla beklemek."Ne güzel bir ziyaret olacak. Akşamı iple çekiyorum."

Al aşağı etmek deyiminin anlamı, açıklaması:Birini bulunduğu yerden, mevkiden indirmek."Ya, gördün mü, demek ki el oğlu adamı al aşağı ediyormuş bir çırpıda!"

Al birini vur birine (ötekine) deyiminin anlamı, açıklaması:Hepsi aynı, bir ayarda, hiçbiri işe yaramaz."Onlardan söz etme bana. Al birini vur birine."

Al gülüm ver gülüm deyiminin anlamı, açıklaması:1. Karşılıklı sevgi gösterisi. 2. Çokluk uygun olmayan işlerde birbirinin çıkarını kollamak.

Al takke ver külâh deyiminin anlamı, açıklaması:1. Bir mesele üzerinde uzun çekişmelerden sonra. 2. Senli benli, samimî dostluğu sürdürerek."Al takke ver külâh yıllarca yaptık bu işi."

Alacağı olsun deyiminin anlamı, açıklaması:"Günün birinde ondan öcümü alırım" anlamında göz korkutmak için söylenir.

Alacağına şahin, vereceğine karga deyiminin anlamı, açıklaması:Alırken bütün gücünü kullanan ve kolaylık gösteren, kimsede parasını bırakmayan; verirken ise bin bir güçlük çıkaran, vereceğini geciktirmek için elinden geleni yapan kimse için kullanılır."Ne adamsın be! Alacağına şahin, vereceğine karga! Yazıklar olsun!"

Alavere dalavere,Kürt Mehmet nöbete deyiminin anlamı, açıklaması:Bir işte bütün yükü, sorumluluğu yetersiz kişiye bırakma durumunda söylenir.

Alçak gönüllü olmak deyiminin anlamı, açıklaması:Gurur ve kibre kapılmayıp kendini olduğundan daha aşağı düzeyde sayma, başkalarından yüksek görmeme durumu."İnsanı insan yapan vasıflardan biri de alçak gönüllü olmaktır."

Alı al, moru mor deyiminin anlamı, açıklaması:Telâş veya yorgunluktan yüzü kıpkırmızı kesilmiş (olarak)."Uçağı kalkmak üzere olan babama alı al, moru mor bir şekilde yetişebildim."

Alıcı gözüyle bakmak deyiminin anlamı, açıklaması:Çok dikkatli bakmak, inceden inceye gözden geçirmek."Mobilyaya ilk defa alıcı gözüyle baktı."

Alın teri dökmek deyiminin anlamı, açıklaması:Zahmetli iş görüp çok emek vermek."Alın teri dökmeyenler, emeğin ne olduğunu bilemezler."

Ali Cengiz oyunu deyiminin anlamı, açıklaması:"Kurnazca, haince aklı durduracak iş yapmak" anlamında kullanılır."Bana bir Ali Cengiz oyunu oynadılar ki sormayın gitsin."

Ali kıran baş kesen deyiminin anlamı, açıklaması:Çok zorba, kaba kuvvetle hâkimiyet kuran."Mehmet, sınıfın Ali kıran baş kesini olmuştu."

Ali`nin külâhını Veli`ye, Veli`nin külâhını Ali`ye giydirmek deyiminin anlamı, açıklaması:Kendi sermayesi olmadığı hâlde, birinden aldığını ötekine, ötekinden aldığını bir başkasına vererek işini yürütmek.

Allah "yürü ya kulum" demiş deyiminin anlamı, açıklaması:Az zamanda çok para kazanan ve işinde çok çabuk ilerleyenler için söylenir."Cenab-ı Hak bir kimseyi zengin etmek isterse ona, `yürü ya kulum` demesi yeter."

Allah adamı deyiminin anlamı, açıklaması:Hile, kötü bilmeyen; hak yol üzerinde olan, Allah`a ibadette kus dini bütün kimse."Allah adamı olmalısın dünya da, hem de ahrette iyilik görebilesin."

Allah Allah! deyiminin anlamı, açıklaması:Daha çok şaşkınlık ve hayret hâllerini anlatır."Allah Allah! Nasıl oldu bu iş, aklım almıyor?"