AÇIKLAMALI TÜRKÇE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ

Cahil adam meyve vermeyen ağaca benzer. Atasözünün Açıklaması:Bilgisiz kişiler etraflarına faydalı olamadıklarından ve davranışlarında olumlu sonuçlar beklenmediğinden dolayı faydalı kişiler değildirler.

Cahile söz anlatmak, deveye hendek atlatmaktan zordur. Atasözünün Açıklaması:Cahil kişi, okuyup öğrenim görmemiş, bilgisiz ve deneyimsiz kimsedir. Bu bakımdan söylenen bir sözün ne maksatla söylendiğini, hangi anlama geldiğini kavramakta zorluk çeker. O ne biliyorsa, doğru onlardır. Ne kadar uğraşırsanız uğraşın kendi doğrularından başka bir doğru kabul etmez. Öyle de inatçıdır ki deve nasıl hendek atlamamak için direniyorsa, o da görüşünden vazgeçmemek için direnip durur.

Cahilin dostluğundan, alimin düşmanlığı iyidir. Atasözünün Açıklaması:Alim her şeyi bilen kimsedir. Yaptığının sonuçlarını bilir ve katlanır. Kendisi ile dost olmak mümkün olduğu gibi düşman olunduğu zaman da bir noktada anlaşmak mümkündür. Cahil kişiler iyi niyetli görünseler de onlarla anlaşmak güçtür, hatta mümkün değildir.

Cahille arkadaş olma küstürün, cam kırığıyla kıçını silme kestirirsin. Atasözünün Açıklaması:Sosyal karakteri gelişmemiş,neyin ne olduğunun bilincinde olmayan kişilerle ilişkilerimizde daha dikkatli olmalıyız ve herşeyi yerli yerinde kullanmalıyız

Cambaz ipte, balık dipte gerek. Atasözünün Açıklaması:Niteliği gereği hemen her varlık farklı bir yerde bulunur, barınır ve iş yapar. Niteliğine uygun olmayan yerin şartları onu zor durumda bırakabilir. Dolayısıyla her kişi elde ettiği niteliklerin gerektirdiği bilgi, beceri ve uzmanlık sahası içinde çalışmalı; o alanın dışındaki işlerden uzak durmalıdır.

Cami ne kadar büyük olsa da imam bildiğini okur. Atasözünün Açıklaması:Bir toplulukta çok kişi ve fikir olsa da karar verme yetkisine sahip kimseler, kendi bildiklerini uygularlar.

Can boğazdan gelir. Atasözünün Açıklaması:İnsanın hareketli ve üretken bir yaşam sürdürebilmesi için beslenme biçimine dikkat etmesi gerekir.

Can canın yoldaşıdır. Atasözünün Açıklaması:İnsan yaratılışı gereği tek başına yaşayamaz. Bir arkadaşa, bir dosta mutlaka ihtiyaç duyar. Bu, gerek iş yapması, gerek sorunlarını çözmesi, gerekse konuşup dertleşmesi için zorunludur.

Can cümleden azizdir. Atasözünün Açıklaması:İnsanlar kendi çıkarlarını her zaman başkalarının çıkarlarından üstün görürler. Aksi şekilde davrandıklarında bile kendi çıkarları söz konusu olduğu zaman fedakarlık yapmaktan vazgeçerler.

Can çıkar huy çıkmaz. Atasözünün Açıklaması:Hayat boyu kazanılan alışkanlıklar da gelişir. Ama değiştirmek çok zordur. Kişi ölünceye kadar devam eder.

Can çıkmadan ümit kesilmez. Atasözünün Açıklaması:Her olayın beklenenden farklı bir şekilde gelişme ihtimali olduğu hiçbir zaman unutulmamalı, hasta bir kişininde iyileşme ihtimali olduğu daima umut edilmelidir.

Cana gelecek (kaza-zarar) mala gelsin. Atasözünün Açıklaması:Eğer bir kaza gelecek ve zarar görecekse insan, canına değil malına gelsin. Çünkü kazaya uğrayan, zarar gören malın tekrar kazanılması veya elde edilmesi mümkündür. Ama can için durum böyle değildir. Cana gelen felâketler silinmeyecek izler bırakır. Bir kazadan ötürü insan ölebilir, sakat kalabilir, dolayısıyla böylesi zararları gidermek mümkün değildir.

Canı kaymak, isteyen mandayı yanında taşır. Atasözünün Açıklaması:Güzel ve varlıklı bir yaşam sürmek isteyen kişi kendisine bu yaşamı sağlayacak olan varlıkları çok yakınında bulundurmalıdır.

Canı yanan eşek atı geçer. Atasözünün Açıklaması:Karşılaştığı bir konuda ziyan gören, canı yanan kimse aynı zarara uğramamak için var gücüyle çalışır.

Cefayı çekmeyen sefanın kadrini bilemez. Atasözünün Açıklaması:Hayatında dert ve sıkıntı çekmemiş olan kişiler, mutluluğun kıymetini anlayamazlar.

Cennetin kapısını cömertler açar. Atasözünün Açıklaması:Cömert kimse, para ve malını esirgemeden veren, eli açık olan, yardım seven, muhtaç kimseleri gözeten kimsedir. İslâm dini böyle kimseleri över ve onları cömert olmaya davet eder. Eğer böyle davranırlarsa; yetime, kimsesize, yolda kalmışa, düşküne yardım ederlerse sevap işleyecekler ve öbür dünyada yaptıklarının karşılığını kat kat fazlasıyla göreceklerdir.

Cesurun bakışı, korkağın kılıcından keskindir. Atasözünün Açıklaması:Kimi cesur insanlar kararlıdır, mertlikleri ve azimleri yüzlerinden okunur. Yüz ifadeleriyle hasımlarını yıldırabilirler. Korkak insanlarda ise yürek gücü yoktur. Bu güç olmadığından ötürü kılıcı gerektiği gibi kullanamazlar, dolayısıyla kılıçları keskin de olsa bir işe yaramaz.

Cins horoz yumurtada (iken) öter. Atasözünün Açıklaması:Kimi soylu ve değerli kimse, daha bebekken, eğitim çağına gelmeden kendini kimi hareketleriyle belli eder; başarılı bir insan olup yararlı işler yapacağını ortaya koyar.

Cins kedi ölüsünü göstermez. Atasözünün Açıklaması:Soylu kimseler çok zor durumda da olsalar, durumlarını belli etmezler.

Cömert derler maldan ederler, yiğit derler candan ederler. Atasözünün Açıklaması:Bazı insanlar vardır ki övülmekten çok hoşlanırlar. Kimi çıkarcılar da böyle insanları iyi tanırlar. Onları "ne kadar cömertsin" diyerek pohpohlayıp överler; bu okşayıcı sözlere kanan kimse de malını, parasını bol bol harcar; ona buna yedirir, sonunda tüketir. Benzer bir şekilde, ne amaç güttüğü bilinmez kimseler de kişiyi "ne kadar güçlüsün, sana karşı gelemez" diye pohpohlayıp överler. Bu tip övgülerden hoşlanan kimse de, böyle biri olduğunu kanıtlamak için harekete geçer; olmayacak bir dövüşe atılır, bu sırada birisi çıkıp canından eder onu.